Sẹo co rút là gì? Nguyên nhân, nhận biết và hậu quả

Sẹo co rút là một dạng sẹo đặc biệt được đặc trưng bởi hiện tượng “co rút” của mô sẹo, làm cho vùng da bị tổn thương trở nên căng cứng, kéo căng xung quanh và gây ra nhiều bất tiện cho người bị. Trong bài viết này, hãy cùng Mỹ Phẩm Cao Cấp Quế Minh tìm hiểu tổng quan về tình trạng sẹo co rút nhé.

Nội dung bài viết tham khảo tại Thuốc trị sẹo Kaapvaal!

Sẹo co rút là gì?

Sẹo co rút là tình trạng sẹo phát triển không đồng đều, trong đó các sợi collagen được sản sinh với mật độ quá cao sẽ kéo căng lớp da xung quanh. Điều này dẫn đến hiện tượng “co rút” của vùng da, làm cho bề mặt da trở nên gồ ghề, mất tính đàn hồi và không đều màu. Sự hình thành sẹo co rút thường gặp sau các tổn thương sâu, phẫu thuật hoặc các vết mụn viêm nặng.

Hiện tượng này không chỉ ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ mà còn gây ra các vấn đề chức năng như làm hạn chế sự di chuyển của da, gây cảm giác khó chịu hay thậm chí ảnh hưởng đến chức năng của các cơ, khớp nếu sẹo hình thành ở những vùng như khớp gối, khuỷu tay. Vì vậy, nhận biết và can thiệp sớm khi xuất hiện sẹo co rút là vô cùng quan trọng.

Nguyên nhân hình thành sẹo co rút

Quá trình lành vết thương là một quá trình tự nhiên, trong đó cơ thể sản sinh collagen để “lắp ráp” lại các mô bị tổn thương. Tuy nhiên, khi quá trình này diễn ra không đồng đều, các sợi collagen dày đặc sẽ kéo căng xung quanh vùng da bị tổn thương, dẫn đến hiện tượng co rút. Một số nguyên nhân chính bao gồm:

• Di truyền và cấu trúc da: Một số người có xu hướng sản sinh collagen nhanh và dày hơn do yếu tố di truyền. Điều này làm cho các vết thương của họ dễ dàng để tạo thành sẹo co rút nếu không được chăm sóc kịp thời.

• Mức độ tổn thương ban đầu: Các vết thương sâu, chấn thương nghiêm trọng hay các ca phẫu thuật lớn có nguy cơ cao gây ra sẹo co rút. Khi vết thương bị tổn hại nặng, quá trình sản sinh collagen diễn ra mạnh mẽ và có thể vượt quá nhu cầu của cơ thể, gây ra sự tích tụ mô sẹo.

• Phản ứng viêm kéo dài: Quá trình viêm là bước cần thiết trong lành vết thương, nhưng nếu tình trạng viêm kéo dài hoặc không được kiểm soát tốt, cơ thể sẽ sản sinh quá nhiều collagen để “bù đắp” cho sự tổn hại, dẫn đến hình thành sẹo co rút.

• Thiếu hụt dinh dưỡng và chăm sóc sau tổn thương: Việc không cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết, cũng như không thực hiện các biện pháp chăm sóc da đúng cách sau chấn thương, có thể làm chậm quá trình hồi phục và kích thích sản sinh collagen không đồng đều.

• Tác động từ yếu tố ngoại cảnh: Tia UV, ô nhiễm, nhiệt độ môi trường và các tác nhân gây hại từ bên ngoài đều có thể ảnh hưởng đến quá trình lành vết thương, làm tăng nguy cơ hình thành sẹo co rút.

Đặc điểm nhận biết sẹo co rút

Nhận biết sẹo co rút không chỉ dựa vào kích thước hay hình dáng mà còn phải chú ý đến đặc điểm kết cấu của da. Dưới đây là một số dấu hiệu giúp bạn phân biệt sẹo co rút với các dạng sẹo khác:

• Bề mặt da gồ ghề, không đồng đều: Sẹo co rút thường có bề mặt không bằng phẳng, với những nốt sần nhỏ do sự tích tụ sợi collagen dày đặc. Khi sờ vào, vùng da này sẽ cảm nhận được độ cứng và không mềm mại như da bình thường.

• Khu vực xung quanh sẹo bị kéo căng: Một đặc điểm nổi bật của sẹo co rút là sự “kéo căng” của da ở vùng xung quanh. Do các sợi collagen kéo dãn, vùng da này có thể bị biến dạng, làm thay đổi cấu trúc ban đầu.

• Màu sắc không đồng nhất: Sẹo co rút thường có màu sắc tối hơn so với da xung quanh. Điều này xuất phát từ quá trình lành vết thương không đều và sự phân bố không đồng đều của các tế bào sắc tố.

• Cảm giác khó chịu khi di chuyển: Do tính chất cứng và căng của mô sẹo, người bị sẹo co rút có thể gặp khó khăn khi thực hiện các động tác như cười, nhăn mặt hay di chuyển các bộ phận cơ thể bị ảnh hưởng, dẫn đến cảm giác khó chịu hoặc đau nhói.

Ảnh hưởng của sẹo co rút

Sẹo co rút không chỉ là vấn đề về thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh theo nhiều cách sau:

• Tác động tâm lý và giảm tự tin: Nhiều người gặp phải sẹo co rút có thể cảm thấy tự ti, mất tự tin khi giao tiếp hàng ngày. Hình ảnh của những vết sẹo lộ rõ trên mặt hoặc các vùng da dễ thấy khác có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý và thậm chí dẫn đến các rối loạn về tâm thần như trầm cảm, lo âu.

• Hạn chế chức năng vận động: Nếu sẹo co rút hình thành ở những vùng có nhiều chuyển động như khớp, cánh tay hay chân, nó có thể gây ra cảm giác cứng nhắc và hạn chế khả năng vận động. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, đặc biệt ở những người làm công việc yêu cầu vận động mạnh.

• Tăng nguy cơ tái phát vết thương: Do các sợi collagen bị kéo căng và mô da không phục hồi hoàn toàn, vùng da bị sẹo co rút có nguy cơ cao tái phát các vết thương hoặc nhiễm trùng khi gặp phải các tác động mạnh từ bên ngoài.

• Phản ứng viêm mãn tính: Sự tồn tại lâu dài của sẹo co rút có thể kích thích quá trình viêm mãn tính ở vùng da, gây ra các biến chứng phụ như tăng sắc tố da, ngứa và khó chịu kéo dài.

Các phương pháp điều trị sẹo co rút hiệu quả

Với những hậu quả tiêu cực kể trên, việc can thiệp điều trị sẹo co rút là cần thiết. Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị tiên tiến đã được áp dụng nhằm giảm thiểu tình trạng co rút và cải thiện chất lượng da, trong đó có:

• Laser trị sẹo: Công nghệ laser, như laser fractional, laser CO2 hay Er:YAG, được sử dụng để làm mềm, phá vỡ các sợi collagen dày đặc và kích thích sản sinh collagen mới. Quá trình này giúp cải thiện kết cấu da và giảm tình trạng kéo căng.

• Phẫu thuật cắt đáy sẹo: Đây là phương pháp can thiệp trực tiếp, loại bỏ các sợi mô liên kết gây ra hiện tượng kéo căng. Sau phẫu thuật, bác sĩ có thể kết hợp với các liệu pháp khác như laser hay tiêm filler để đạt được hiệu quả tối ưu.

• Liệu pháp tế bào gốc và PRP: Các công nghệ tiên tiến như tế bào gốc và huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) giúp kích thích quá trình tái tạo tự nhiên của da. Qua đó, làn da phục hồi dần, các vết sẹo co rút được cải thiện về độ mềm mại và đồng đều màu.

• Chăm sóc da và vật lý trị liệu Ngoài các can thiệp y khoa, chăm sóc da đúng cách với các sản phẩm dưỡng chất, kem chống nắng và liệu pháp massage chuyên sâu cũng hỗ trợ quá trình hồi phục sau điều trị, giúp da duy trì độ đàn hồi và ngăn ngừa tái phát.

Sẹo co rút là tình trạng phổ biến nhưng lại gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng về mặt thẩm mỹ và chức năng. Nhận biết sớm các dấu hiệu của sẹo co rút, hiểu rõ nguyên nhân hình thành cũng như hậu quả của nó sẽ giúp người bệnh có cơ hội can thiệp điều trị kịp thời.